Leasing, choć może się wydawać nowoczesnym narzędziem finansowym, ma korzenie sięgające tysięcy lat wstecz. Jego geneza jest fascynującą opowieścią o ludzkiej przedsiębiorczości i innowacyjności w obliczu zmieniających się warunków gospodarczych.
Pierwsze ślady praktyk przypominających leasing odnajdujemy już w starożytnej Mezopotamii. Tam, około 2000 lat p.n.e., Sumerowie stosowali umowy podobne do dzisiejszego leasingu przy dzierżawie narzędzi rolniczych. Te wczesne formy „leasingu” umożliwiały rolnikom korzystanie z drogiego sprzętu bez konieczności jego zakupu. Koncepcja ta szybko rozprzestrzeniła się na inne cywilizacje starożytne, w tym Egipt i Grecję, gdzie stosowano ją do finansowania statków handlowych.
Średniowiecze przyniosło dalszy rozwój idei leasingu. W Anglii, w XIII wieku, pojawiły się umowy dzierżawy ziemi, które można uznać za protoplastów współczesnego leasingu nieruchomości. Właściciele ziemscy udostępniali swoje grunty rolnikom w zamian za część plonów lub opłatę pieniężną, co przypomina dzisiejsze raty leasingowe.
Rewolucja przemysłowa i narodziny nowoczesnego leasingu
Prawdziwy przełom w historii leasingu nastąpił jednak dopiero w XIX wieku, wraz z rewolucją przemysłową. Gwałtowny rozwój technologii i przemysłu stworzył ogromne zapotrzebowanie na kapitał inwestycyjny. W 1855 roku w Wielkiej Brytanii powstała pierwsza nowoczesna firma leasingowa – Birmingham Wagon Company. Przedsiębiorstwo to oferowało wynajem wagonów kolejowych, co znacząco ułatwiło rozwój transportu kolejowego bez konieczności ponoszenia ogromnych kosztów zakupu taboru przez przewoźników.
W Stanach Zjednoczonych leasing zaczął zyskiwać na popularności na przełomie XIX i XX wieku. Firmy takie jak Bell Telephone Company wykorzystywały leasing do finansowania swojej ekspansji, oferując klientom możliwość wynajmu telefonów zamiast ich zakupu. Ta strategia nie tylko przyspieszyła rozpowszechnienie telefonii, ale także stała się inspiracją dla innych branż.
Lata 50. XX wieku przyniosły prawdziwy rozkwit leasingu jako narzędzia finansowego. W 1952 roku Henry Schoenfeld założył w San Francisco pierwszą nowoczesną firmę leasingową – United States Leasing Corporation. Ta innowacyjna instytucja szybko zyskała popularność, oferując przedsiębiorstwom elastyczne formy finansowania sprzętu i maszyn.
Leasing w Polsce – od gospodarki centralnie planowanej do wolnego rynku
Historia leasingu w Polsce jest ściśle związana z transformacją ustrojową i gospodarczą kraju. W okresie PRL-u koncepcja leasingu była praktycznie nieznana, a finansowanie inwestycji odbywało się głównie poprzez kredyty bankowe lub dotacje państwowe.
Pierwsze firmy leasingowe pojawiły się w Polsce na początku lat 90. XX wieku, wraz z wprowadzeniem gospodarki rynkowej. Początkowo sektor ten rozwijał się powoli, hamowany przez brak odpowiednich regulacji prawnych i niską świadomość przedsiębiorców. Przełomowym momentem było uchwalenie w 2000 roku ustawy o rachunkowości, która wprowadziła jasne zasady księgowania umów leasingowych.
Od tego czasu rynek leasingu w Polsce dynamicznie się rozwija. Obecnie leasing jest jednym z najpopularniejszych źródeł finansowania inwestycji dla małych i średnich przedsiębiorstw. Oferta firm leasingowych obejmuje nie tylko tradycyjne środki trwałe, jak samochody czy maszyny produkcyjne, ale także nieruchomości, oprogramowanie komputerowe czy nawet znaki towarowe.
Jacek Grudniewski
Leasingmarket.pl
